فوق تخصصی شطرنج

قوانين شطرنج فيده
متن کامل و رسمى
قوانين شطرنج فيده شامل بازى زنده شطرنج [ بازى برروى صفحه ] است.اين قوانين در
هفتادويكمين آنگره فيده درنوامبر 2000 در استانبول (ترآيه ) به تصويب رسيده است و از
اول ژوئيه 2001 جارى خواهدبود.متن انگليسى اين قوانين ،متن معتبر اصلى شمرده
مىشود.درمتن انگليسى ،ضميرهاى مذکر شامل ضميرهاى مونث نيز هست.[ متن فارسى از
متن انگليسى ترجمه شده است .]
مقدمه
اين قوانين شطرنج نمى تواند همه موقعيتهاى محتمل را که ممكن است در بازى پديد آيد شامل
شود ،و نيز نمى تواند تمام مسائل عملى را حل و فصل کند.در حالتهايى که دقيقاً در مواد
قوانين حاضر پيش بينى نشده باشد،مى توان با بررسى موقعيتهاى مشابهى که در قوانين حاضر
مورد بحث قرار گرفته است به تصميم صحيح رسيد.در قوانين شطرنج، فرض بر اين است که
داوران از صلاحيت لازم، قضاوت درست و بيطرفى کامل برخوردارند.مقرراتى که زياده از
حد جنبه تفصيلى يابد ممكن است اختيار قضاوت را از داور سلب کند و لذا مانع آن شودکه او
با مراعات انصاف ،منطق و عوامل خاص به حل مسائل بپردازد .
فيده همه شطرنجبازان و فدراسيونها را به پذيرش اين نظر فرا مى خواند . هر فدراسيون
عضو فيده مختار است که مقررات تفصيلى ترى را به اجرا درآورد ،مشروط به اينكه
(الف) به هيچ وجه با قوانين شطرنج رسمى فيده در تعارض نباشد ؛
(ب)به قلمرو همان فدراسيونها منحصر شود؛ و
(ج) براى هيچ يك از روياروييها [مچ ها ] ، مسابقات قهرمانى يا انتخابى تحت پوشش فيده ، يا
مسابقات عنوان گيرى درجه گيرى تحت پوشش فيده اعتبار نيابد.
مقررات بازى
ماده 1 : ماهيت و اهداف بازى شطرنج
1 1 – بازى شطرنج بين دو حريف انجام مى شود که مهرهاى خود را به نوبت بر يك صفحه
مربع به نام صفحه شطرنج حرکت مى دهند . بازيكن داراى مهرهاى سفيد بازى را آغاز مى
کند
"نوبت حرکت"بازيكن موقعى است که حرکت حريف او انجام شده باشد.
1 .هدف هربازيكن قرار دادن شاه حريف در "معرض حمله"است به نحوى که حريف هيچ -2
حرکت قانونى براى اجتناب از "گرفته شدن " شاه درحرکت بعد نداشته باشد.بازيكنى که موفق
به اين امر شود اصطلاحاً شاه حريف را "کيش ومات"کرده است و بازى را برده است .حريف
که شاه او کيش و مات شده است بازى را باخته است .
1.اگر پوزيسيون طورى با شد که هيچ يك از دو بازيكن نتواند احتمالاً کيش و مات کنند -3
،بازى مساوى است .
ماده 2:پوزيسيون اوليه مهره ها در صفحه شطرنج
8 از .. مربع مساوى است که يك در ميان به رنگ روشن و × 1 2.صفحه شطرنج يك شبكه 8
تيره هستند (مربعهاى "سفيد و مربعهاى "سياه ). صفحه شطرنج بين دو بازيكن قرار میگیرد
، به نحوى که آخرين مربع سمت راست هر بازيكن سفيد باشد .
2 2.در ابتداى بازى ،يكى از بازيكنان 1. مهره به رنگ روشن (مهره هاى "سفيد") دارد؛
بازيكن ديگر 1. مهره به رنگ تيره (مهره هاى "سياه دارد).
اين مهره ها عبارتند از
يك شاه سفيد
يك وزير سفيد
دو رخ سفيد
دوفيل سفيد
دو اسب سفيد
هشت پياده سفيد
يك شاه سياه
يك وزير سياه
دو رخ سياه
دو فيل سياه
دو اسب سياه
هشت پياده سياه
3 2.پوزيسيون اوليه مهره ها در صفحه شطرنج به صورت زير است:
2 .. هشت ستون عمودى مربعها را "ستون " مى نامند .هشت رديف افقى مربعها را
"عرض" می خوانند .خط مستقيمى که از مربعهاى همرنگ بگذرد و محل تلاقى اين مربعها را
به هم وصل کند "قطر" ناميده مى شود .
ماده 3:حرکت مهره ها
3 1. مجاز نيست مهره اى را به مربعى حرکت داد که در اشغال مهره خودى است .اگر مهره
اى به مربعى حرکت کند که در اشغال مهره حريف است ،مهره حريف گرفته مى شود و از
صفحه شطرنج خارج مى شود و اين بخشى از همان حرکت به حساب مى آيد .در صورتى که
مهره اى بتواند طبق ماده هاى 3 2 تا 3 8 مهره اى را بگيرد ،اصطلاحاً میگويند آن مهره به
مهره حريف حمله آرده است .
3 2. فيل در قطرى که خودش در آن قرار گرفته است به هر مربعى مى تواند حرکت کند.
3 3. رخ در ستون يا عرضى که خودش در آن قرار گرفته است به هر مربعى مى تواند
حرکت کند.
. 3 . وزير در ستون ،عرض يا قطرى که خودش در آن قرار گرفته است به هر مربعى مى
تواند حرکت کند .
. 3. فيل يا رخ يا وزير نمى تواند از روى مهره اى که در مسير حرکتش قرار دارد عبور
کند.
. 3. اسب مى تواند به مربعهايى حرکت کند که نزديكترين مربعها به مربع استقرار آن باشد
ولى در يك عرض ، ستون يا قطر واحد نباشد .
7 3. (الف) پياده مى تواند رو به جلو و به مربع اشغال نشده اى که بلافاصله در همان ستون
در مقابل آن است حرکت کند،يا (ب) پياده در حرکت نخست خود مى تواند همانند حالت
((الف)) حرکت کند.يا آنكه دو مربع در همان ستون پيشروى کند، مشروط به اينكه هر دو
مربع اشغال نشده باشند ، يا
(ج)پياده مى تواند به مربع تحت اشغال مهره حريف که به طور مورب د رمقابل آن و در
ستون مجاور باشد حرکت کند و آن مهره را بگيرد.
(د) اگر يك پياده حريف در يك حرکت دو مربع از مربع اوليه اش پيشروى کرده باشد، پياده اى
که به مربع عبور اين پياده حريف حمله آورده است مى تواند پياده حريف را بگيرد ،طورىکه
انگار آن پياده حريف فقط يك مربع حرکت آورده است . اين گرفتن را فقط در حرکت بعد از
اين پيشروى مى توان انجام داد و آن را گرفتن "آن پاسان " [در حين عبور]مى نامند.
(ه) وقتى پياده اى به دورترين عرض نسبت به موقعيت اوليه اش برسد بايد به عنوان بخشى از
همان حرکت آن را با وزير ، رخ ، فيل يا اسب همرنگ آن پياده عوض کرد .حق انتخاب
بازيكن منحصر به مهره هايى نيست که قبلاً گرفته شده باشند. اين تعويض پياده با مهره ديگر
را " ترفيع " مى نامند و اثر مهره جديد آنى است.
حرکت آوردن به هر مربع (I) : 8 3. (الف) شاه مى تواند به دو صورت مختلف حرکت کند، با
مجاور که در معرض حمله يك يا چند مهره حريف نباشد .حتى اگر اين مهره هاى حريف قادر
به حرکت نباشند ، مربعهاى مسير حرکت آنها در معرض حمله شمرده مى شوند.
قلعه رفتن ".اين حرکت شاه و يكى از دو رخ همرنگ آن در يك عرض واحد است، و " (II)
يك حرکت شا ه به حساب می آید و به صورت زير انجام مى شود :شاه از مربع اوليه اش دو
مربع به طرف رخ جابه جا مىشود ، سپس آن رخ به مربعى منتقل مى شود که شاه همان موقع
از آن عبور کرده است .
1) در حالتهاى زير قلعه رفتن غير قانونى است: )
[ الف] شاه قبلاً حرکت کرده است ،يا
[ب] با رخى که قبلاً حرکت کرده است.
2) درحالتهاى زير قلعه رفتن به طور موقت ممنوع است: )
[الف] مربعى که شاه در آن قرار دارد،يا مربعىکه شاه بايد از آن عبور کند، يا مربعى که شاه
قرار است آن را اشغال آند، در معرض حمله يك يا چند مهره حريف باشد.
[ب] بين شا ه و رخى که قلعه رفتن قرار است با آن انجام شود، مهره اى وجود داشته باشد.
(ب )شاه در "کيش " است اگردر معرض حمله يك يا چند مهره حريف باشد ، ولو اين مهره ها
خود قادر به حرکت نباشند.
اعلام کيش اجبارى نيست.
9 3 . هيچ مهره اى نمى تواند حرکتى انجام دهد که شاه او را در معرض کيش قرار دهد يا آن
را در معرض کيش باقى بگذارد.
ماده . : عمل حرآت دادن مهره ها
. 1 . هرحرکت را بايد فقط با يك دست انجام داد .
. 2 . بازيكنى که نوبت حرکت اوست مى تواند يك يا چند مهره را در مربعهاى آنها مرتب کن
، مشروط به اينكه ابتدا قصد خود را بيان دارد (مثلاً با گفتن "ژادوب
اجست
[I adjust]
. 3 . بجز آنچه در ماده . 2 آمده است ، اگر بازيكنىکه نوبت اوست ،عمداً در صفحه
شطرنج
(الف) يك يا چند مهره خود را لمس کند،بايد اولين مهره لمس شده اى را که مى توان حرکت
داد حرکت بدهد، يا
(ب) يك يا چند مهره حريف را لمس کند ،بايد اولين مهره لمس شده اى راکه مى توان گرفت
بگيرد،يا
(ج ) يك مهره از هر رنگ (مهره خود يا حريف ) را لمس کند ، بايد مهره حريف را با مهره
خود بگيرد ،يا اگر اين عمل قانونى نبود ، اولين مهره لمس شده اى را که مى توان حرکت داد
يا گرفت حرکت بدهد يا بگيرد .اگر قابل تشخيص نباشد که مهره خودى اول لمس شده است يا
مهره حريف ،مهره بازيكن را بايد لمس شده قبل از مهره حريفش به حساب آورد.
. ..( الف ) اگر بازيكنى عمداً شاه و رخ خود را لمس کند، بايد در آن جناح قلعه برود، به
شرطى که اين کار قانونى باشد.
(ب ) اگر بازيكنى عمداً رخى را لمس کند ، وسپس شاه خود را لمس کند ،مجاز نيست در آن
نوبت در آن جناح قلعه برود و موقعيت مشمول ماده 3 . (الف) خواهد بود .
(ج) اگر بازيكنى به قصد قلعه رفتن شاه را لمس کند يا همزمان شاه و رخ را لمس کند ولى
قلعه رفتن در آن جناح غير قانونى باشد ، بازيكن بايد حرکتى قانونى با شاه خود انجام دهد آه
ممكن است شامل قلعه رفتن در جناح ديگر نيز باشد.اگر شاه اصلاً حرکت قانونى نداشته
باشد،بازيكن مختار است هر حرکتى که قانونى با شد انجام دهد.
. .. اگر هيچ کدام از مهره هاى لمس شده را نتوان حرکت داد يا گرفت ، بازيكن مى تواند هر
حرکتی که قانونى با شد انجام دهد.
. . با زيكن به محض آنكه عمداً مهره اى را لمس کند ،حق اعتراض به تخطى حريف از هر
يك از مواد اين قوانين را از دست مىدهد.
7 .. وقتى مهره اى ، به عنوان حرکتى قانونى يا بخشى از حرکتى قانونى ، در مربعى رها
شود،ديگر نمى توان آن را به مربع ديگرى حرکت داد .حرکت موقعى انجام شده محسوب
مىشود که تمامى شروط مقتضى ماده 3 تامين شده باشد.
ماده .: اتمام بازى
. 1 .(الف) بازيكنى که با حرکت قانونى ، شاه حريف را کيش و مات کرده باشد ، بازى را
برده است . بازى بلافاصله به اتمام مى رسد ، به شرطىکه حرکتى موجب پوزيسيون کيش و
مات شده است قانونى باشد .
(ب) بازيكن که حريفش اعلام کند تسليم شده [يا واگذار آرده ] است بازى را برده است .بازى
بلافاصله به اتمام مى رسد.
. 2.(الف) وقتى بازيكنى که نوبت اوست هيچ حرکت قانونى نداشته باشد و شاهش نيز در
معرض کيش نباشد، بازى مساوى است .مىگويند بازى "پات" شده است .بازى بلافاصله به
اتمام مى رسد، به شرطى که حرکتى که موجب پوزيسيون پات شده است قانونى باشد.
(ب) هرگاه پوزيسيونى پديدار شود که در آن هيچ يك از دو بازيكن نتواند با سلسله حرکتهاى
قانونى حريف را کيش و ماتکنند، بازى مساوى است .مىگويند بازى به ((پوزيسيون مرده
)) رسيده است .بازى بلافاصله به اتمام مىرسد، به شرطى ک حرکتى ک موجب اين
پوزيسيون شد ه است ، قانونى باشد.
(ج )با توافق دو بازيكن در حين بازى ، بازى مساوى مىشود .بازى بلافاصله به اتمام مى
( رسد.(نگاه کنيد به ماده 9 1
(د) اگرپوزيسيون يكسانى بخواهد حداقل براى سومين بار در صفحه شطرنج پديدار شود، يا
حداقل سه بار در صفحه شطرنج پديدار شده باشد، بازى مىتواند مساوى شود .(نگاه کنيد به
( ماده 9 2
(ة) اگر آخرين .0 حرکت پياپى را هر دو بازيكن بدون جابجايى هيچ پياده اى و بدون گرفتن
( هيچ مهره اى انجام داده باشند، بازى مى تواند مساوى شود.(نگاه کنيد به ماده 9 3
مقررات مسابقه
ماده .: ساعت شطرنج
. 1." ساعت شطرنج " يعنى ساعتى با دو صفحه نمايش زمان که طورى به هم ارتباط داشته
باشند که در هنگام واحد فقط يكى از آنها بتواند کار کند.
منظور از "ساعت " در قوانين شطرنج يكى از دو صفحه نمايش زمان است.
"سقوط پرچم " يعنى خاتمه زمان اختصاص يافته به بازيكن .
. 2.(الف ) هنگام استفاده از ساعت شطرنج ، هر بازيكن بايد تعداد حداقلى حرکت يا کل
حرآتها را در مدت زمان مشخص شده اى انجام دهد و يا ممكن است مقدار زمان اضافه اى با
هر حرکت به او تخصيص داده شود.همه اينها بايد پيشاپيش تصريح شود.
(ب ) زمانى که بازيكن در يك مدت صرفه جويىکند به زمان موجود او براى مدت بعدى
اضافه مى شود ، مگر در شيوه "تاخير زمان ".
در شيوه تاخير زمان ، هر دو بازيكن "زمان تفكر اصلى" مشخص شده اى دريافت مىكنند.هر
بازيكن همچنين "زمان اضافى ثابتى " با هر حرکت دريافت مىكند.شمارش معكوس زمان
اصلى فقط پس از آنكه زمان ثابت خاتمه يافته باشد آغاز مى شود .اگز بازيكن قبل از خاتمه
زمان ثابت ، ساعت خود را متوقف کند، زمان تفكر اصلى تغيير نمى يابد ، صرف نظر از
اينكه چه نسبتى از زما ن ثابت مصرف شده باشد .
. 3.هر صفحه نمايش زمان يك "پرچم " دارد.به محض سقوط پرچم ، مفاد ماده . 2 (الف )
را بايد وارسى کرد.
. ..پيش از آغاز بازى ، داور محل قرار گرفتن ساعت شطرنج را تعيين مىكند.
. . . در زمان تعيين شده براى آغاز بازى ، ساعت بازيكنى که مهره سفيد دارد به کار انداخته
مى شود.
. ..اگر هيچ يك از دو بازيكن در آغاز مسابقه حاضر نباشند، بازيكنى که مهره سفيد دارد ، تا
هنگام ورود خود ، کل زمان سپرى شده را ازدست مى دهد ،مگر آنكه مقررات مسابقه طور
ديگرى تصريح کند يا داور طور ديگرى تصميم بگيرد.
. 7.هر بازيكنى که بيش از يك ساعت بعد از آغاز پيش بينى شده بازى پشت صفحه شطرنج
حاضر شود بازنده خواهد بود ، مگر آنكه مقررات مسابقه طور ديگرى تصريح کند يا داور
طور ديگرى تصميم بگيرد.
. 8. (الف ) در حين بازى ، هر بازيكن پس از انجام حرکت خود درصفحه شطرنج بايد
ساعت خودش را متوقف کند وساعت حريف را به کار اندازد . بازيكن بايد همواره اجازه
متوق فکردن ساعت خود را داشته باشد.
تا بازيكن ساعت خود را متوقف نكرده باشد . حرکت او کامل به حساب نخواهد آمد ، مگر آنكه
( حرکت انجام شده به بازى خاتمه دهد (نگاه آنيد به ماده هاى . 1و . 2
زمان بين انجام حرکت در صفحه و متوقف آردن ساعت خود و به کار انداختن ساعت حريف
، جزو زمان مشخص شده براى بازيكن تلقى مى شود.
(ب) بازيكن بايد ساعت خود را با همان دستى متوقف کند که با آن حرکت را انجام داده است.
نگه داشتن انگشت روى دکمه يا " برفراز آن " توسط بازيكن ممنوع است.
(ج) بازيكنان بايد از ساعت شطرنج به نحو صحيح استفاده آنند.کوبيدن ، بلند کردن يا واژگون
کردن آن ممنوع است .استفاده ناصحيح از ساعت مشمول جريمه طبق ماده 13 . خواهد بود.
(د) اگر بازيكنى قادر به استفاده از ساعت نباشد ، يك دستيار که مورد قبول داور باشد . مى
تواند توسط بازيكن براى انجام اين عمل انتخاب شود. ساعتها بايد به طور عادلانه توسط داور
تنظيم شوند.
. 9.پرچم موقعى سقوط کرده [افتاده ] محسوب مى شود که داور اين امر را مشاهده کرده
باشد ، يا يكى از دو بازيكن به درستى مدعى چنين امرى شده باشد.
. 10 .غير از موارد مشمول . 1 ، يا يكى از مواد . 2(الف) ،(ب)و (ج)، اگر بازيكنى تعداد
حرکتهاى مقرر را در زمان مشخص شده انجام ندهد ، بازى را باخته است . اما اگر پوزيسيون
طورى باشد که حريف نتواند بازيكن را هيچ گونه سلسله حرکتهاى قانونى ممكن ، حتى با
ناشيانه ترين حرکتهاى بازيكن ،کيش مات کند ، بازى مساوى است .
. 11 . در صورت عدم هرگونه نقض آشكار ، آنچه ساعت نمايش مى دهد قطعى به حساب مى
آيد ساعت شطرنجى آه آشكارا معيوب باشد بايد تعويض شود.داور به هنگام تعيين زمانهايى
آه بايد در ساعت تعويض شده نمايش داده شود بايد قضاوت عاليه اعمال آند .
. 12 . اگر هر دو پرچم سقوط آرده باشند و نتوان مشخص آرد آه ابتدا آدام پرچم سقوط
کرده است ، بازى بايد ادامه يابد.
. 13 . (الف) اگر لازم شودکه بازى قطع گردد، داور بايد ساعتها را متوقف کند.
(ب) بازيكن فقط براىکمك خواستن از داور مى تواند ساعتها را متوقف کند ، به عنوان مثال
هنگامى که ترفيع پياده صورت گرفته باشد و سوار مورد نياز در دسترس نباشد.
(ج)در هر مورد داور تصميم مىگيردکه چه هنگامى بازى از سر گرفته شود.
(د)اگر بازيكنى ساعتها را متوقف کند تا از داورکمك بخواهد داور بايد معين کند که آيا بازيكن
براى اين کار دليل موجهى داشته است يا نه .اگر آشكار باشد که بازيكن براى متوقف کردن
ساعتها هيچ دليل موجهى نداشته است ، بازيكن بايد مطابق ماده 13 . جريمه شود.
. 1. .اگر وضعيت غير عادى پيش آيد و يا لازم باشد که مهره ها به پوزيسيون قبلى برگردانده
شوند، داور از قضاوت عاليه خود در تعيين زمانهايى که ساعتها بايد نمايش دهند استفاده
خواهد کرد.او در صورت لزوم ، بايد حرکت شمار ساعت را نيز تنظيم آند.
. 1. .استفاده از پرده هاى نمايش ، صفحه هاى نمايش ، يا تابلوهاى نمايش که پوزيسيون
موجود در صفحه شطرنج ، حرکتها و تعداد حرکتهاى انجام شده را نشان مى دهند ، و
ساعتهايى که تعداد حرکتها را نيز نشان مى دهند ، در سالن بازى مجاز است .ليكن بازيكن نمى
تواند بر اساس اطلاعاتى که به اين صورت نشان داده مى شود ادعايىمطرح کند.
ماده 7: وضعيتهاى غير عادى
7 1. (الف).اگر در حين بازى معلوم شود که پوزيسيون اوليه مهره ها ناصحيح بوده است ،
بايد بازى لقو شود و بازى جديدى انجام گيرد.
(ب). اگر در حين بازى معلوم شودکه تنها خطا اين است که صفحه شطرنج بر خلاف ماده 2
1 قرار گرفته است ،بازى ادامه مىيابد اما پوزيسيون حاصل را بايد به صفحه اى که درست
قرار گرفته است انتقال داد .
7 2.اگر بازى با رنگهاى معكوس آغاز شده باشد بايد ادامه يابد ، مگر آنكه داور غير از اين
حكم کند.
7 3.اگر بازيكنى يك يا چند مهره را نامرتب کند[يا بيندازد] ، بايد در زمان خودش پوزيسيون
صحيح را اعاده کند. در صورت لزوم ، بازيكن يا حريف او بايد ساعتها را متوقف کند و از
داور کمك بخواهد . داور مىتواند بازيكنى را که مهره ها را نامرتب کرده است جريمه کند.
7 ..(الف). اگر در حين بازى معلوم شود آه حرآتى غير قانونى انجام شده است ، بايد
پوزيسيون بلافصل قبل از خلاف اعاده شود . اگر پوزيسيون بلافصل قبل از خلاف را نتوان
معين کرد،بازى از آخرين پوزيسيون قابل تشخيص قبل از خلاف بايد ادامه يابد . ساعتها بايد
طبق ماده . 1. تنظيم شوند . د رمورد حرکت جايگزين حرکت غير قانونى ماده . 3 اعمال
مى شود . سپس بازى بايد از اين پوزيسيون اعاده شده ادامه يابد .
(ب). پس از اجراى ماده 7 . (الف)، به جريمه اولين و دومين حرکت غير قانونى بازيكن ،
داور بايد در هر مورد دو دقيقه زمان اضافى به حريف بدهد . به جريمه سومين حرکت غير
قانونى همان بازيكن ، داور بايد او را بازنده اعلام کند.
.. اگر در حين بازى معلوم شود که مهرها ازمربعهاى خود خارج شده اند ، بايد پوزيسيون -7
قبل از خلاف اعاده شود . اگر نتوان پوزيسيون بلافصل قبل از خلاف را تشخيص داد ، بازى
بايد از آخرين پوزيسيون قابل تشخيص قبل از خلاف ادامه يابد.ساعتها را بايد طبق ماده . 1.
تنظيم شوند.سپس بازى بايد از اين پوزيسيون اعاده شده ادامه يابد.
ماده 8: ثبت حرکتها
8 1.هر بازيكن در جريان بازى موظف است حرکتهاى خودش و حرکتهاى حريفش را به
طرز صحيح ، نوبت به نوبت، حتى الامكان واضح و خوانا . با نمادگذارى جبرى (پيوست
ه)،روى "برگه ثبتى " که براى مسابقه مقرر شده است ثبت کند.بازيكن ميتواند ، در صورت
تمايل قبل از ثبت حرکت حريف پاسخ دهد . بازيكن بايد قبل از انجام حرکت ، حرکت قبلي
خود را ثبت کرده باشد . هر دو بازيكن بايد پيشنهاد تساوى را در برگه ثبت منعكس کنند
.( (پيوست ه 12
اگر بازيكنى نتواند حرکتها را ثبت کند ، مقدارى زمان بنا به تصميم داور بايد از زمان
مشخص شده او کسر شود .اگر بازيكنى قادر به استفاده از ساعت نيست ، يك دستيار که مورد
قبول داور
باشد ، مى تواند توسط بازيكن براى انجام اين عمل انتخاب شود . ساعتها بايد به طور عادلانه
توسط داور تنظيم شوند .
8 2.برگه ثبت بايد در کل بازى درمعرض ديد داور باشد .
8 3 .برگه هاىثبت متعلق به برگزارکنندگان مسابقه هستند .
8 .. اگر بازيكنى کمتر از پنج دقيقه در ساعت خود زمان داشته باشد ، و از 30 ثانيه زمان
اضافى يا بيشتر که باهر حرکت اضافه مى شود برخوردار نباشد ، در اين صورت مجبور به
اجراى مقرارت ماده 8 1 نيست . بلافاصله پس از سقوط يكى از پرچمها ، بازيكن بايد پيش
از
آنكه مهره اى را روى صفحه حرکت دهد ، برگه ثبت خود را تا آخرين حرکت کامل کند.
8. (الف). اگر هيچ يك از دو بازيكن طبق ماده 8 . موظف به ثبت حرکتها نباشد ، داور يا -.
يك دستيار بايد سعى کند حضور داشته باشد و حرکتها را ثبت کند .در اين حالت ، بلافاصله بعد
از سقوط يكى از پرچمها ،داور بايد ساعتها را متوقف کند . سپس هر دو بازيكن بايد با استفاده
از برگه ثبت داور يا حريف،برگه ثبت خود را تا آخرين حرکت کامل کنند.
(ب) اگر فقط يك بازيكن طبق ماده 8 . موظف به ثبت حرکتها نباشد ، بايد به محض سقوط
يكى از پرچمها ، پيش از آنكه مهره اى را روى صفحه حرکت دهد، برگه ثبت خود را تا
آخرين حرکت تكميل آند.اگر نوبت حرکت با بازيكن باشد مى تواند از برگه ثبت حريف خود
استفاده کند، اما پيش از انجام حرکت آن را پس دهد.
(ج).اگر برگه ثبت کاملى موجود نباشد ، دو بازيكن بايد زير نظر داور يا دستيار ، بازى را
در يك صفحه ديگر بازسازى کنند ؛ داور يا دستيار بايد ابتدا ، قبل از انجام بازسازى ،
پوزيسيون بازى اصلى ، زمان ساعتها و تعداد حرکتهاى انجام شده را ، در صورت موجود
بودن اين اطلاعات، ياداشت کند.
8 ..اگر برگه هاى ثبت را نتوان تا آخرين حرکت کامل کرد تا معلوم شود که بازيكنى زمان
مشخص شده را سپرى کرده است ، نخستين حرکت بعدى که انجام شود اولين حرکت مدت
زمان بعدى محسوب خواهد شد،مگر آنكه شواهدى در دست باشد که حرکتهاى بيشترى انجام
شده است.
8 7. در پايان بازى هر دو بازيكن بايد هر دو برگه ثبت را با درج نتيجه بازى امضا کنند.اين
نتيجه حتى در صورتى که اشتباه باشد ،پابرجا مى ماند، مگر آنكه داور طور ديگرى تصميم
بگيرد.
ماده 9:بازى مساوى
9 1.(الف) بازيكنى که مى خواهد پيشنهاد تساوى بدهد، بايد اين کار را پس از انجام حرکت
در صفحه شطرنج ، وقبل از متوقف کردن ساعت خود و به کار انداختن ساعت حريف، انجام
بدهد.پيشنهاد تساوى در هر زمان ديگرى در حين بازى نيز اعتبار دارد، ليكن ماده 12 . بايد
مورد نظر قرار گيرد. نمى توان پيشنهاد تساوى را به هيچ شرطى مشروط کرد.در هر دو
حالت ، پيشنهاد را نمى توان پس گرفت و تا زمانى که حريف بپذيرد يا شفاهاً رد کند يا با لمس
يك مهره به
قصد حرکت دادن يا گرفتن آن رد کند، يا بازى به نحو ديگرى خاتممه يابد،پيشنهاد تساوى به
قوت خود باقى است.
(ب) پيشنهاد تساوى را بايد هر دو بازيكن با نشانه اى در برگه ثبت خود ياداشت کنند(پيوست
.( ه 12
(ج ) ادعاى تساوى بر اساس ماده هاى 9 2، يا 9 3 يا 10 2 را بايد پيشنهاد تساوى به حساب
آورد.
9 2. با ادعاى صحيح بازيكنىکه نوبت حرکت با اوست ، بازى هنگامى مساوى است که
پوزيسيونى يكسان ، حداقل سه بار(نه لزوماً با تكرار متوالى حرکتها)
(الف)بخواهد پديدار شود، مشروط به اينكه بازيكن ابتدا حرکت خود را در برگه ثبت بنويسدو
قصد خود را براى انجام آن حرکت به داور اعلام کند ،يا
(ب) پديدار شده باشد، و علاوه بر آن نوبت حرکت با مدعى باشد.
پوزيسيونها در حالت (الف) و (ب) در صورتى يكسان محسوب مى شوند که نوبت حرکت با
همان بازيكن باشد، مهره هايى همسان و همرنگ مربعهايى يكسان را اشغال کرده باشند،
وحرکتهاى ممكن همه مهره هاى هر دو بازيكن همانند باشند.
اگر پياده اى را قبلاً مىشد آن پاسان گرفت، ديگر نتوان گرفت، يا اگر حق قلعه رفتن به طور
موقت يا دائم تغيير کرده باشد،پوزيسيونها يكسان به شمار نمىروند.
9 3. با ادعاى صحيح بازيكنىکه نوبت حرکت با اوست ، بازى هنگامى مساوى است که
(الف) بازيكن در برگه ثبت خود حرکتى را بنويسيد و به داور اعلام کند که قصد انجام آن
حرکت را دارد و در نتيجه آن طرفين .0 حرکت اخير رابى آنكه پياده اى حرکت کرده و مهره
اى گرفته شده باشد بازى کرده اند.
(ب) آخرين .0 حرکت پياپى توسط طرفين انجام شده باشد بى آنكه پياده اى حرکت کرده و
مهره اى گرفته شده باشد.
9 . . اگر بازيكنى حرکت کند بى آنكه ادعاى تساوى کرده باشد ، حق ادعاى تساوى طبق ماده
9 2 يا 9 3 را در آن نوبت حرآت از دست مى دهد.
9 .. اگر بازيكنى طبق ماده 9 2 يا 9 3 ادعاى تساوى کند بايد بلافاصله هر دو ساعت را
متوقف کند؛و مجاز نيست ادعاى خود را پس بگيرد.
(الف) اگر ادعا صحيح تشخيص داده شود، بازى بلافاصله مساوى است.
(ب) اگر ادعا ناصحيح باشد، داور بايد سه دقيقه به زمان باقيمانده حريف اضافه کند.علاوه
برآن ، اگر مدعى بيش از دو دقيقه در ساعت خود زمان داشته باشد، داور نصف زمان
باقيمانده او را حداکثر به ميزان سه دقيقه کسر مىكند. اگر مدعى بيش از يك دقيقه و کمتر از
دو دقيقه زمان داشته باشد، زمان باقيمانده او بايد معادل يك دقيقه شود.اگر مدعى کمتر از يك
دقيقه زمان داشته باشد،داور زمان او را تعديل نخواهد کرد.
سپس بازى ادامه خواهد يافت و حرکتى که بازيكن قصد انجامش را داشته است بايد انجام شود.
9 ..هنگامى که پوزيسيونى پديد آيد که در آن با هرگونه سلسله حرکتهاى قانونى ممكن، حتى
با ناشيانه ترين بازى ، نتوان کيش و مات ايجاد کرد، بازى مساوى است؛ و بازى بلافاصله
خاتمه مى يابد.
ماده 10 : اتمام سريع بازى
10 1."اتمام سريع بازى " عبارت است از آخرين مرحله بازى که در آن کل بقيه حرکتها بايد
در زمانى محدودانجام شود.
10 2.اگر بازيكنى که نوبت حرکت با اوست ، کمتر از دو دقيقه در ساعت خود زمان داشته
باشد، مىتواند قبل از آنكه پرچم ساعتش سقوط کند مدعى تساوى شود. او بايد ساعتها را
متوقف کند و داور را بطلبد.
(الف) اگر داور بپذيرد که حريف براى بردن بازى به طريقه هاى غيرمتعارف تلاش نمىكند،
يا بردن بازى به طريقه هاى متعارف غيرممكن است ، در اين صورت بازى را مساوى اعلام
مىكند. در غير اين صورت ، تصميم گيرى را به تعويق مى اندازد يا ادعا را رد مى کند.
(ب) اگر داور تصميم گيرى خود را به تعويق اندازد، مى توان به حريف دو دقيقه اضافى
زمان تفكر داد وبازى ، در صورت امكان ، در حضور داور ادامه خواهد يافت.داور بايد
نتيجه نهايى راپس از سقوط يكى از پرچمها اعلام کند.
(ج) اگر داور ادعا را ردکند ، بايد دو دقيقه زمان تفكر اضافى به حريف اعطا شود.
(د)تصميم داور براساس ماده هاى 10 2 (الف) ، (ب)و (ج) ، قطعى خواهد بود.
10 3.اگر هر دو پرچم سقوط کرده باشد و نتوان مسجل کرد که کدام پرچم ابتدا سقوط کرده
است ، بازى مساوى محسوب مى شود.
ماده 11 : امتيازها
11 1. در صورتى که قبلاً به گونه ديگرى اعلام نشده باشد، بازيكنى که بازى اش رامى برد
يا به علت غيبت [يا اخراج يا محروميت] حريف مى برد، يك ( 1)امتياز مىگيرد، بازيكنى که
بازى اش را مى بازد يا سرميز حاضر نمى شود [ يا اخراج يا محروم مىشود]صفر( 0) امتياز
مى گيرد، و بازيكنى که بازى اش رامساوى مى کند نيم امتياز مى گيرد.
ماده 12 : رفتار بازيكنان
12 1. بازيكنان نبايد هيچ گونه عملى در پيش گيرند که موجب بى اعتبارى بازى شطرنج شود.
12 2. بازيكنان در حين بازى حق ندارند از هيچ گونه يادداشت ، منبع اطلاعات، توصيه يا
تجزيه و تحليل روى صفحه اى ديگر استفاده کنند.
از برگه ثبت فقط براى ثبت حرکتها، زمان ساعتها،پيشنهاد تساوى و موضوعات مربوط به
ادعا بايد استفاده کرد.
12 3. بازيكنانى که بازيهايشان را به اتمام رسانده اند ، تماشاگر محسوب خواهند شد.
12 .. بازيكنان بدون کسب اجازه از داور حق ندارند"محل بازى" را ترك کنند.منظور از
محل بازى عبارت است از،سالن بازى، اتاقهاى استراحت ، قسمت تفريح و فراغت ، قسمت
اختصاص داده شد براى استعمال دخانيات و جاهاى ديگرى که داور مشخص مى کند.
بازيكنى که نوبت حرکت با اوست بدون اجازه داور حق ندارد سالن بازى را ترك کند.
12 .. انحراف توجه حريف يا آزارندن او به هرگونه اى ممنوع است؛ اين حكم شامل ادعاهاى
غير موجه و پيشنهاد هاى تساوى هم مى شود.
12 .. نقض هر قسمتى از ماده هاى 12 1 تا 12 . موجب جريمه هايى مطابق ماده 13 .
خواهدشد.
12 7. جريمه امتناع مكرر بازيكن از تبعيت قوانين شطرنج ، باخت بازى خواهد بود. در
مورد امتياز حريف داور تصميم خواهد گرفت.
12 8. اگر هر دو بازيكن طبق ماده 12 7 مقصر شناخته شوند، بازى هر دو بازيكن باخته
محسوب خواهد شد.
ماده 13 : نقش داور (نگاه کنيد به مقدمه )
13 1. داور بايد مراقبت کند که قوانين شطرنج دقيقاً مراعات شود.
13 2. داور بايد در جهت مصالح عاليه مسابقات عمل کند. بايد مطمئن باشد که محيط مسابقات
مطلوب است و بازيكنان آشفته نمى شوند . بايد بر جريان مسابقه نظارت کند.
13 3. داور بايد بر بازيها نظارت کند، بخصوص هنگامى بازيكنان در کمبود زمان قرار مى
گيرند؛ تصميهايى را گرفته است به اجرا در آورد؛ و در موارد مقتضى جريمه هايى براى
بازيكنان منظور کند.
13 ..داور مى تواند يك يا چند مورد از جريمه هاى زير را اعمال آند:
(الف) اخطار،
(ب) افزايش زمان باقيمانده حريف،
(ج)کاهش زمان باقيمانده بازيكن خاطى،
(د) باخته اعلام کردن بازى،
(ه) کهش امتياز کسب شده بازيكن خاطى در بازى،
(و) افزايش امتيازکسب شده حريف در بازى تا حداکثر امتياز ممكن در آن بازى،
(ز)اخراج از کل مسابقه.
13 .. در صورت بروز اخلال خارجى در بازى ، داور مى تواند به هر يك يا هر دو بازيكن
زمان اضافى بدهد.
13 .. داور نبايد در بازى مداخله کند، مگر در مواردى که در قوانين شطرنج مشخص شده
است. او نبايد تعداد حرکتهاى انجام شده را نشان دهد ، مگر در اجراى ماده 8 . که حداقل يك
بازيكن از کل زمان خود استفاده کرده است. داور بايد از آگاه کردن بازيكن به اين که حريفش
حرکتى را کامل انجام کرده است خودارى کند.
13 7. تماشاگران و بازيكنان بازيهاى ديگر نبايد درباره بازى گفتگو يا به نحوى از انحنا در
بازى مداخله کنند. در صورت لزوم ، داور مى تواند خاطيان را از محل بازى اخراج کند.
(FIDE) ماده 1. : فيده
1. 1. فدراسيونهاى عضو مى توانند از فيده تقاضا کنند که درباره مسائل مربوط به قوانين
شطرنج تصميم رسمى خود را اعلام کند.
پيوستها
الف . بازيهاى ناتمام
الف. 1.(الف) اگر بازى در پايان زمان مقرر به اتمام نرسد ، داوربايد از بازيكنى که نوبت
حرکت اوست بخواهد که آن حرکت ثبت کند. بازيكن بايد حرکت خود را با نمادهاى واضح در
برگه ثبت خود بنويسد، برگه ثبت خودش و برگه ثبت حريفش را در پاکتى بگذارد ، پاکت را
ببندد و سپس ساعت خود را متوقف کند بی آنكه ساعت حريف را به کار اندازد . بازيكن تا
وقتى که ساعتها را متوقف نكرده است حق دارد حرکت ثبتى خود را عوض آند. اگر پس از
اعلام داور در مورد ثبت حرکت ، بازيكن در صفحه شطرنج حرکتى انجام دهد بايد همان
حرکت را به عنوان حرکت ثبتى در برگه ثبت خود بنويسد.
(ب).در مورد بازيكنى که نوبت اوست و قبل از اتمام جلسه ، بازى را ثبت مىكند ، فرض بر
اين
است که او در زمان رسمى پايان جلسه بازى حرکت خود را ثبت کرده است و زمان باقيمانده
او بايد ثبت شود.
الف 2.موارد زير بايد روى پاکت ثبتى مشخص شود:
(الف)اسامى بازيكنان ،
(ب) پوزيسيون بلافصل قبل از حرکت ثبتى ،
(ج) زمان مصرف شده هر بازيكن ،
(د) نام بازيكنى که حرکت را ثبت کرده است ،
(ه) شماره حرکت ثبتى،
(و)پيشنهاد تساوى ، اگر پيشنهاد جارى و برقرار باشد ،
(ز)تاريخ ،زمان و محل از سرگيرى بازى .
الف 3. داور بايد صحت وسقم اطلاعات روى پاکت را معلوم کند و مسئول نگهدارى امن آن
محسوب مى شود .
الف .. اگر بازيكني بعد از آنكه حريفش حرکت خود را ثبت کرد پيشنهاد تساوى بدهد ، اين
پيشنهاد تا وقتى که حريف طبق ماده 9 1 بپذيرد يا رد کند اعتبار دارد .
الف .. قبل از اينكه بازى سرگرفته شود ، پوزيسيون بلافصل قبل ازحرکت ثبتى بايد
برصفحه چيده شود، و زمان مصرف شده هر بازيكن در هنگام ناتمام ماندن بازى نيزبايد
درساعت شطرنج مشخص شود .
الف .. اگر قبل ازآغاز مجدد بازى به تساوى توافق شود ، يا اگريكى از بازيكنان به داور
اطلاع دهد که واگذار مى کند ، بازى خاتمه يافته تلقى مى شود .
الف 7. پاکت فقط موقعى بايد گشوده شود که بازيكنى که بايد به حرکت ثبتى جواب دهد
حضور يافته باشد.
الف 8. غير از موارد مذکور در ماده . 9 و 9 . ، بازى را بازيكنى باخته است که نوشتن
حرکت ثبتى اش
(الف) غير واضح باشد ، يا
(ب) به گونه اى ثبت شده باشد که معناى حقيقى آن را نتوان تعيين کرد ، يا
(ج) غير قانونى باشد.
الف 9. اگر در زمان توافق شده براى سرگيرى
(الف) بازيكنى که بايد به حرکت ثبتى اش جواب دهد حضور يافته باشد، در اين صورت پاکت
گشوده مى شود ، حرکت ثبتى در صفحه انجام مى گيرد و ساعت بازيكن به کار انداخته مى
شود.
(ب) بازيكنى که بايد به حرکت ثبتى اش جواب دهد حضور نيافته باشد ، در اين صورت بايد
ساعتش را به کار انداخت. او به محض ورود خود مى تواند ساعت خود را متوقف کند و داور
را فرا بخواند سپس پاکت گشوده مى شود و حرکت ثبتى در صفحه انجام مى گيرد. آنگاه ،
ساعت بازيكن دوباره به کار انداخته مى شود.
(ج ) بازيكن که حرکت را ثبت کرده است حضور نيافته باشد،حريفش حق دارد به جاى اينكه
به صورت متعارف جواب دهد پاسخ خود را در برگه ثبت بنويسيد ، برگه ثبت خود را در
پاکت جديدى بگذارد و در پاکت را ببندد، ساعت خود را متوقف کند و ساعت بازيكن غايب را
به کار اندازد . در اين صورت ، پاکت را بايد براى نگهدارى امن به داور داد و در هنگام
ورود بازيكن غايب باز کرد.
الف 10 . بازيكن اگر براى از سرگيرى بازى ناتمام ، با بيش از يك ساعت تاخير سرميز
حاضر شود، بازى را باخته است ( مگر آنكه مقررات مسابقه يا داور طور ديگرى حكم کند)
اما اگر بازيكنى که حرکت ثبتى اش را نوشته است تاخير داشته باشد، نتيجه بازى غير از اين
است ، اگر
(الف) حرکت ثبتى کيش و مات باشد و بازيكن غايب بازى را به اين دليل برده باشد، يا
(ب) حرکت ثبتى پات باشد، يا پوزيسيون مطابق توضيحات ماده 9 . در صفحه ايجاد شده
باشد ، و بازيكن غايب به اين دليل بازى را مساوى کرده باشد ، يا
(ج)بازيكن حاضر بازى را طبق ماده . 10 باخته باشد.
الف 11 .( الف) اگرپاکت حاوى حرکت ثبتى مفقود شود ، بازى بايد از پوزيسيون هنگام
تعويق بازى و با زمانهاى ثبت شده در آن هنگام ادامه يابد. اگر زمان مصرف شده هر يك از
دو بازيكن را نتوان بازشناسى کرد، داور بايد ساعتها را تنظيم کند. بازيكنى که حرکت را ثبت
کرده است ، حرکتى را که خودش مى گويد ثبت کرده است در صفحه بازى مى کند.
(ب) اگر نتوان پوزيسيون را بازشناسى کرد ، بازى لغو مى شود و بازى جديدى بايد انجام
گيرد.
الف 12 . اگر موقع از سرگيرى بازى ، يكى از دو بازيكن قبل از انجام اولين حرکت خود
اعلام کند که زمان مصرف شده ساعت هر يك از طرفين ناصحيح نمايش داده شده است ،
اشتباه را بايد رفع کرد. اگر اشتباه در اين موقع مشخص نشود، بازى بدون اعمال تصحيح
ادامه مى يابد ، مگر آنكه داور احساس کند که عواقب امر وخيم خواهد بود.
الف 13 . مدت هر جلسه از سرگيرى بايد با زمان سنج داور کنترل شود. زمان آغاز و زمان
پايان بايد پيشاپيش اعلام شود.
ب . بازى سريع
ب 1 ." بازى سريع " بازى شطرنجى است که در آن کليه حرکتها بايد در زمان مشخص شده
اى بين 1. تا .0 دقيقه براى هر بازيكن انجام شود.
ب 2. بازى بايد تابع قوانين شطرنج فيده باشد، مگر در موارد مشمول قوانين بازى سريع زير.
ب 3. بازيكنان موظف به ثبت حرکتها نيستند .
ب .. به محض اينكه هر يك از دو بازيكن سه حرکت را کامل کرده باشد ، هيچ ادعايى
درباره چيدن ناصحيح مهره ها ، جهت غلط صفحه يا تنظيم ساعت نمى توان مطرح کرد. در
صورت جابه جا چيدن شاه و وزير ، قلعه رفتن با اين شاه مجاز نيست .
ب ..(الف) داور فقط در صورتى که يك يا هر دو بازيكن تقاضا کنند، طبق ماده . ( لمس
مهره ) حكم خواهد داد.
7 3، و 7 . ، (ب) بازيكن به محض لمس يك مهره طبق ماده . 3 حق ادعا بر اساس مواد 7 2
( وضعيتهاى غير عادى و حرآتهاى غير قانونى ) را از دست مى دهد.
ب ..پرچم موقعى سقوط کرده به شمار مى آيد که بازيكنى به درستى اعلام کرده باشد .داور
بايد از هر گونه اشاره اى در مورد سقوط پرچم خودارى کند.
ب 7. براى ادعاى برد بر اساس اتمام زمان حريف، مدعى بايد هر دو ساعت را متوقف کند و
به داور اطلاع دهد. براى آنكه ادعاى مد عى صحيح باشد، بعد از توقف ساعتها بايد پرچم
مدعى سقوط نكرده باشد و پرچم حريفش سقوط کرده باشد.
ب 8. اگر هر دو پرچم سقوط کرده باشند، بازى مساوى است.
( ج ) . بليتس
ج 1 " بازى بليتس " بازى شطرنجى است که در آن کليه حرکتها بايد در زمان مشخص شده
اى کمتر از 1. دقيقه براى هر بازيكن انجام شود.
ج 2 . بازى بايد تابع قوانين بازى سريع ، مذکور در پيوست ب، باشد . مگر در موارد
مشمول قوانين بليتس زير.
ج 3. حرکت غير قانونى موقعى کامل مى شود که ساعت حريف به کار افتاده باشد. اما
حريف حق دارد که قبل از انجام حرکت خودش ادعاى برد کند. اگرحريف نتواند با هر گونه
سلسله حرکتهاى قانونى و با ناشيانه ترين حرکتهاى بازيكن او را مات کند ، در اين صورت
حق دارد پيش از انجام حرکت خودش ، ادعاى تساوى کند. به محض آنكه حريف حرکت
خودش را انجام دهد، حرکت غير قانونى را نمى توان تصحيح کرد.
ج .. ماده 10 2. حاکم نيست.
د . اتمام سريع بازى در غياب داور در محل مسابقه
د 1. در مواردى که بازى طبق ماده 10 انجام مى شود، بازيكن مى تواند هنگامى که کمتر از
دو دقيقه زمان دارد ، و قبل از سقوط پرچم ساعت خود ، ادعاى تساوى کند؛ و بازى خاتمه مى
يابد. ادعاى او مى تواند بر اين مبنا باشد که
(الف) حريفش نمى تواند به طريقه هاى متعارف بازى را ببرد ، يا
(ب) حريفش تلاش نمى کند به طريقه ها ى متعارف بازى را ببرد.
در (الف) بازيكن بايد پوزيسيون نهايى را بنويسيد و حريفش آن را تاييدکند.
در (ب) بازيكن بايد پوزيسيون نهايى را بنويسد و برگه ثبتى تا آخرين حرکت که بايد قبل از
توقف بازى تكميل شود ، تسليم کند. حريف بايد هم برگه ثبت خود و هم پوزيسيون نهايى را
تاييد کند.
ادعا را بايد به داور ارجاع داد که تصميمش تصميم نهايى خواهد بود.
ه.نماد گذارى جبرى
براى مسابقات و روياروييهاى خود فقط يك سيستم نمادگذارى موسوم به نماد (FIDE) فيده
گذارى جبرى را به رسميت مى شناسد و استفاده از اين نمادگذارى يكنواخت شطرنجى را
براى کتابها ، نشريه ها و کليه نوشته ها ى شطرنجى نيز توصيه مىكند. از برگه هاى ثبتى که
در آنها نمادگذارى غير جبرى به کار رفته است ، نمى توان به عنوان مدرك در مواردى که
عرفاً برگه ثبت بازيكن به اين منظور به کار مىرود استفادهکرد.داور اگر مشاهده کند که
بازيكنى از يك سيستم نمادگذارى غير جبرى استفاده مىكند، بايد به بازيكن در مورد اين الزام
اخطار دهد.
شرح سيستم جبرى
ه 1. هر مهره با حرف اول و بزرگ نام آن نمايانده مى شود.مثال :
،[knight] اسب =N،[bishop] فيل =B،[rook] رخ =R،[queen] وزير =Q،[king] شاه =K
به آار مى رود .) N ، در مورد اسب ، براى سهولت
ه 2.براى حرف اول نام آن مهره ، هر بازيكن مجاز است حرف اول نامى را که در
لوپر ( در =L ،( فو( در فرانسوى به جاى فيل =F: سرزمينش رواج دارد به کار ببرد.مثال
هلندى به جاى فيل ) در مطبوعات ، استفاده از تصويرمهره ها توصيه مى شود.
ه 3.پياده ها با حرف اولشان نمايانده نمى شوند، بلكه با عدم وجود چنين حرفى مشخص
a5،d4،e مىشوند.مثال : 4
ه ..هشت ستون ( از چپ به راست براى سفيد و از راست به چپ براى سياه ) با حروف
نمايانده مى شوند. a b c d e f g h آوچك و به ترتيب با
ه .. هشت عرض ( از پايين به بالا براى سفيد و از بالا به پايين براى سياه ) به ترتيب با اعداد
.،.،3،2،1 ، شماره گذارى مى شوند . در نتيجه ، در پوزيسيون اوليه ، سواره و ، . ،7، 8،
پياده هاى سفيد در عرضهاى اول و دوم ، و سوارها و پياده هاى سياه در عرضها ى هشتم و
هفتم قرار دارند.
ه .. در نتيجه قواعد قبلى ، هرکدام از شصت و چهار مربع همواره فقط با مجموع يك حرف و
يك عدد نمايانده مى شود.
ه 7. هرحرکت مهر ه ها با (الف) حرف اول نام مهره مورد نظر و (ب) مربع ورود نمايانده
.Rd1،Nf3،Be مى شود. هيچ خط پيوند (خط تيره ) بين (الف) و (ب) وجود ندارد .مثال : 5
d4.e در مورد پياده ها فقط مربع ورود نمايانده مى شود . مثال : 5
بين (الف) حرف اول نام مهره مورد × ه 8. وقتى مهر ه اى عمل گرفتن را انجام مى دهد ، يك
N×f3،B×e نظر و (ب) مربع ورود گنجانده مى شود.مثال 5
و بعد يك مربع ورود × وقتى پياده اى عمل گرفتن را انجام مى دهد ، ستون خروج ، سپس يك
در مورد گرفتن آن پاسان ، مربع ورود آن .a×b5 ، g×f3، d×e بايد نمايانده شود .مثال : 5
به ثبت اين حرکت اضافه e.p. مربعى است که پياده گيرنده نهايتا در آن مستقر مىشود و
مىشود.
. e×d6 e.p. : مثال
ه 9. وقتى دو مهره همسان بتوانند به مربع واحدى حرکت کنند ، مهره اى که حرکت کرده
است به صورت زير نمايانده مىشود :
1) اگر هر دو مهره در يك عرض باشند: با (الف) حرف اول نام مهره ، (ب) ستون مربع )
خروج ، و (ج) مربع ورود.
2) اگر هر دو مهره در يك ستون باشند : با (الف) حرف اول نام مهره ، (ب) عرض مربع )
خروج ، و (ج) مربع ورود.
3) اگر مهره ها در عرض ها و ستون هاى متفاوتى باشند، روش ( 1) ارجح است. در مورد )
بايد بين (ب) و(ج) گنجانده شود. × گرفتن ، يك
مثالها
:
حرکت مى آند : f وجود دارد ، يكى از آنها به مربع 3 e و 1 g 1) دو اسب ، در مربعهاى 1 )
.Nef يا 3 Ngf بسته به مورد ، 3
حرکت مى آند : f وجود دارد و يكى از آنها به مربع 3 g و 1 g 2) دو اسب در مربعهاى 5 )
. N1f يا 3 N5F بسته به مورد، 3
حرکت مىكند : بسته f وجود دارد و يكى از آنها به مربع 3 d و 4 h 3) دو اسب در مربعهاى 2 )
.Ndf يا 3 Nhf به مورد ، 3
گنجانده مىشود : ( 1) يا × گرفتن اتفاق افتد ، مثالهاى قبلى تغيير مىكنند و يك f اگر در خانه 3
بسته به مورد ، Nd×f يا 3 Nh×f 3) يا 3 ) ، N1×f يا 3 N5×f 2) يا 3 ) ، Ne×f يا 3 Ng×f3
.
ه 10 .اگر دو پياده بتوانند يك سوار يا پياده حريف را بگيرند ، پياده اى که حرکت تکرده است
ج) مربع ورود نمايانده مىشود . مثال : اگر پياده ) ، × با (الف) حرف ستون خروج ، (ب) يك
باشند ، نماد گذارى d باشند و يك پياده يا سوار سياه در مربع 5 e و 4 c اى سفيد در مربعهاى 4
خواهد بود . e×d يا 5 c×d حرآت سفيد ، بسته به مورد ، 5
ه 11 . در مورد ترفيع پياده ، حرکت انجام شده پياده نمايانده مى شود و سپس بلافاصله حرف
g1R,b1B, f8N, d8Q : اول مهره جديد مىآيد. مثال
ه 12 . پيشنهاد تساوى بايد با علامت (=) مشخص شود.
اختصارات ضرورى
قلعه رفتن در جناح شاه ) ) h يا رخ 8 h قلعه رفتن با رخ 1 o-o
قلعه رفتن در جناح وزير) )a يا رخ 8 a قلعه رفتن با رخ 1 o-o-o
مى گيرد ×
[+ کيش
# مات
آن پاسان " مىگيرد " e.p
و. مقررات بازى نا بينايان ومعلولان بينايى
و 1. مديران مسابقات بايد اختيار داشته باشند که مقررات زير را با شرايط محل تطبيق
دهند.در مسابقات شطرنج ميان بازيكنان بينا و بازيكنان معلول بينايى ( قانوناً نابينا) هر يك از
طرفين مى توانند استفاده از دو صفحه را تقاضا کند ، به اين صورت که بازيكن بينا از صفحه
متعارف و بازيكن معلول از صفحه مخصوص استفاده کند.صفحه مخصوص بايد شرايط زير
را داشته باشد:
20 سانتى متر × الف . حداقل 20
ب. خانه هاى سياه اندکى برآمده
ج.يك سوراخ حايل در هر خانه
د. هر مهره داراى ميخى در قسمت زيرين که در سوراخ حايل فرو مى رود
ه. مهره ها از نوع استنتن ، و مهره هاى سياه با علامت مخصوص
و 2. قواعد زير بر بازى حاکم ا


لینک ثابت

برچسب ها : قوانين شطرنج فيده ,
بازدید : 292